Monitoring wizyjny jest narzędziem ingerencji w konstytucyjnie chronione prawo jednostki do prywatności. Dlatego wszelkie działania ingerujące w to prawo powinny być dokonywane rozważnie i z poszanowaniem obowiązujących przepisów prawa – zgodnie z zasadą legalizmu wyrażoną w art. 7 Konstytucji RP. W szczególności dotyczy to ochrony prawa do prywatności dziecka – wskazał PUODO w swoich wskazówkach dotyczących stosowania monitoringu wizyjnego z czerwca 2018 r.

Zgodnie z art. 108a ustawy Prawo oświatowe:

Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochrony mienia dyrektor szkoły lub placówki, w uzgodnieniu z organem prowadzącym szkołę lub placówkę oraz po przeprowadzeniu konsultacji z radą pedagogiczną, radą rodziców i samorządem uczniowskim, może wprowadzić szczególny nadzór nad pomieszczeniami szkoły lub placówki lub terenem wokół szkoły lub placówki w postaci środków technicznych umożliwiających rejestrację obrazu (monitoring).

PUODO podkreśla, że dyrektor szkoły powinien ocenić, czy inne, mniej ingerujące w prywatność rozwiązania nie przyniosłyby oczekiwanych i wystarczających efektów w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa. Ponadto należy dokonać analizy  potrzeb i celowości budowy systemu monitoring wraz z prognozą jego skuteczności w kontekście wpływu na prywatność (privacy impact assessment). Może się bowiem zdarzyć tak, że poza uczniami oraz personelem w obszarze monitorowania znajdą się osoby trzecie.

Szkoła, jako podmiot odpowiedzialny za instalację monitoringu, a następnie za gromadzenie i przechowywanie zapisów z kamer, musi stosować się wprost do przepisów ustawy Prawo oświatowe oraz RODO. Wobec wszystkich osób objętych monitoringiem dyrektor szkoły ma obowiązki wynikające z RODO związane z właściwym oznaczeniem monitorowanego obiektu placówki szkolnej i udzieleniem informacji o przetwarzaniu danych osobowych zgodnie z treścią art. 13 lub 14 RODO.

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo oświatowe, monitoring nie powinien stanowić środka nadzoru nad jakością wykonywania pracy przez pracowników szkoły. Ponadto system monitoringu nie powinien obejmować pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, pomieszczeń, w których uczniom jest udzielana pomoc psychologiczno-pedagogiczna, pomieszczeń przeznaczonych do odpoczynku i rekreacji pracowników, pomieszczeń sanitarnohigienicznych, gabinetu profilaktyki zdrowotnej, szatni i przebieralni, chyba że stosowanie monitoringu w tych pomieszczeniach jest niezbędne ze względu na istniejące zagrożenie dla realizacji celu zapewnienia bezpieczeństwa uczniów i pracowników lub ochrony mienia i nie naruszy to godności oraz innych dóbr osobistych uczniów, pracowników i innych osób, w szczególności zostaną zastosowane techniki uniemożliwiające rozpoznanie przebywających w tych pomieszczeniach osób.

Z ustawy Prawo oświatowe wynika, że obowiązkowo należy poinformować całą społeczność szkolną o instalacji urządzeń rejestrujących obraz w sposób przyjęty w danej szkole, nie później niż 14 dni przed uruchomieniem monitoringu. Ponadto, każdego nowozatrudnionego pracownika należy pisemnie poinformować o stosowaniu monitoringu przed dopuszczeniem do pracy. Teren monitorowany należy oznaczyć w widoczny sposób najpóźniej na dzień przed uruchomieniem systemu.

Dyrektor szkoły obowiązany jest dokonać uzgodnień z organem prowadzącym szkołę w zakresie stosowania odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych w celu ochrony przechowywanych nagrań obrazu oraz danych osobowych uczniów, personelu i innych osób, których w wyniku tych nagrań można zidentyfikować, uzyskanych w wyniku monitoringu.

PUODO w swoich wskazówkach dotyczących stosowania monitoringu wizyjnego podkreśla, że wprowadzenie monitoringu powinno być poprzedzone analizą w zakresie możliwości zastosowania innych, mniej ingerujących w prywatność środków. Tam, gdzie monitoring już istnieje, powinny być natomiast przeprowadzane konsultacje wraz z przeglądem stanu bezpieczeństwa w związku ze stosowaniem monitoringu, także w celu podjęcia decyzji, czy jego stosowanie jest nadal zasadne. Wpływ systemu monitoringu na bezpieczeństwo powinien być okresowo badany, celem stwierdzenia, czy rozwiązanie takie przynosi zamierzone skutki i nie narusza w sposób nadmierny praw osób obserwowanych.

Pamiętać należy, że przechowywanie nagrań z monitoringu jest ograniczone w czasie. O okresach retencji w przypadku przetwarzania danych osobowych przez system monitoringu pisaliśmy tu:

adw. Piotr Stankiewicz