Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczył wykładni dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych. Wniosek ten został złożony w ramach sporu między GC, AF, BH i ED a Commission nationale de l’informatique et des libertés (krajową komisją ds. informatyki i swobód, CNIL, Francja) dotyczącego czterech decyzji, w których ta komisja odmówiła wezwania spółki Google Inc., obecnie Google LLC, do usunięcia z wyświetlanych wyników wyszukiwania mającego za punkt wyjścia ich imiona i nazwiska różnego rodzaju linków kierujących do prowadzonych przez osoby trzecie stron internetowych.
GC, AF, BH i ED zwrócili się do spółki Google o usunięcie z wyników wyszukiwania mającego za punkt wyjścia ich imiona i nazwiska, wyświetlanych w wyszukiwarce, której Google jest operatorem, różnego rodzaju linków kierujących do prowadzonych przez osoby trzecie stron internetowych. Spółka ta jednak nie uwzględniła tych żądań.
Konkretnie rzecz biorąc, GC zażądała usunięcia linku, który odsyła do zamieszczonego w dniu 18 lutego 2011 r. pod pseudonimem na YouTubie satyrycznego fotomontażu, przedstawiającego GC u boku burmistrza gminy, w którego biurze była ona kierownikiem, i wyraźnie odwołującego się do łączącej ich intymnej relacji oraz wpływu tej relacji na jej własną karierę polityczną
AF zażądał usunięcia linków, które odsyłają do artykułu w dzienniku Libérationz dnia 9 września 2008 r., zamieszczonego na stronie internetowej Centre contre les manipulations mentales, dotyczącego samobójstwa popełnionego przez wyznawcę kościoła scjentologicznego w grudniu 2006 r. AF wymieniono w tym artykule jako osobę odpowiedzialną za tworzenie i utrzymywanie wizerunku kościoła scjentologicznego, której to funkcji osoba ta już wówczas nie wykonywała.
BH zażądał usunięcia linków prowadzących do artykułów, głównie prasowych, dotyczących wszczętego w czerwcu 1995 r. dochodzenia w sprawie finansowania partii republikańskiej, w ramach którego, wraz z kilkoma innymi biznesmenami i politykami, został postawiony w stan oskarżenia. Wszczęte przeciwko niemu postępowanie zostało umorzone w drodze postanowienia z dnia 26 lutego 2010 r.
ED zażądał usunięcia linków prowadzących do dwóch opublikowanych w Nice-Matini Le Figaroartykułów relacjonujących rozprawę w sprawie karnej, na której został on skazany na karę siedmiu lat pozbawienia wolności oraz dodatkową karę dziesięciu lat dozoru kuratora za napaści na tle seksualnym na osoby małoletnie w wieku 15 lat. Jedna z tych kronik sądowych przytacza poza tym wiele intymnych szczegółów dotyczących ED, które zostały ujawnione w toku procesu.
Po tym jak spółka Google odmówiła uwzględnienia ich żądań usunięcia linków, skarżący
wnieśli zatem skargi do Rady Stanu Francji. Po stwierdzeniu, że wspomniane skargi powodują szereg poważnych trudności w związku z wykładnią dyrektywy 95/46, rada stanu postanowiła zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z pytaniami prejudycjalnymi, z których najistotniejsze brzmiało:
Czy, przy uwzględnieniu szczególnych zobowiązań, kompetencji i możliwości operatora wyszukiwarki, zakaz nałożony na innych administratorów danych przetwarzania danych objętych art. 8 ust. 1 i 5 dyrektywy 95/46, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w tym akcie, ma również zastosowanie do tego operatora jako administratora danych odpowiedzialnego za ich przetwarzanie dokonywane w ramach tej wyszukiwarki?
TSUE w uzasadnieniu wyroku wskazał, że zadane pytania dotyczą wykładni dyrektywy 95/46, która obowiązywała w chwili złożenia wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym. Dyrektywa ta została uchylona ze skutkiem od dnia 25 maja 2018 r., przy czym od tego samego dnia stosuje się RODO. TSUE zbadał zatem zadane pytania pod kątem dyrektywy 95/46, uwzględniając jednak w analizie tych pytań również przepisy RODO, aby zagwarantować, że jego odpowiedzi będą w pełni wyczerpywały odpowiedzi na zadane pytania. Po kompleksowym zbadaniu sprawy TSUE zajął następujące stanowisko:
Przepisy art. 8 ust. 1 i 5 dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (aktualnie art. 9 RODO) należy interpretować w ten sposób, że zakaz lub ograniczenia przetwarzania szczególnych kategorii danych osobowych, o których mowa w tych przepisach, mają zastosowanie, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w tej dyrektywie, również do operatora wyszukiwarki w ramach jego zobowiązań, kompetencji i możliwości jako administratora danych dokonującego ich przetwarzania w trakcie działania tej wyszukiwarki, przy okazji kontroli przeprowadzanej przez tego operatora pod nadzorem właściwych organów krajowych, w następstwie wniesienia żądania przez osobę, której dane dotyczą.
Przepisy art. 8 ust. 1 i 5 dyrektywy 95/46 należy interpretować w ten sposób, że na ich mocy operator wyszukiwarki jest co do zasady zobowiązany, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w tej dyrektywie, do uwzględniania żądań usunięcia linków prowadzących do stron internetowych zawierających dane osobowe należące do szczególnych kategorii danych określonych w tych przepisach. Artykuł 8 ust. 2 lit. e) dyrektywy 95/46 należy interpretować w ten sposób, że na jego podstawie taki operator może odmówić uwzględnienia żądania usunięcia linków, jeżeli stwierdzi, że rozpatrywane linki prowadzą do treści zawierających dane osobowe należące do szczególnych kategorii danych, o których mowa w tym art. 8 ust. 1, lecz których przetwarzanie jest objęte jednym z wyjątków przewidzianych we wspomnianym art. 8 ust. 2 lit. e), pod warunkiem że przetwarzanie to spełnia wszystkie inne warunki zgodności przetwarzania z prawem ustanowione w niniejszej dyrektywie i o ile osoba, której dane dotyczą, zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy, nie sprzeciwi się takiemu przetwarzaniu z ważnych i uzasadnionych przyczyn związanych z jej szczególną sytuacją.
Przepisy dyrektywy 95/46 należy interpretować w ten sposób, że w przypadku, gdy do operatora wyszukiwarki skierowano żądanie usunięcia linku do strony internetowej, na której są opublikowane dane osobowe należące do szczególnych kategorii danych, o których mowa w art. 8 ust. 1 lub 5 tej dyrektywy, operator ten musi, na podstawie wszystkich istotnych elementów, sprawdzić, czy z uwagi na względy związane z ważnym interesem publicznym, o których mowa w art. 8 ust. 4 wspomnianej dyrektywy oraz zgodnie z warunkami określonymi w tym ostatnim przepisie, umieszczenie linku do danej strony internetowej na wyświetlanej liście wyników wyszukiwania mającego za punkt wyjścia imię i nazwisko osoby, której dane dotyczą, jest ściśle niezbędne do ochrony prawa do wolności informacji przysługującego internautom potencjalnie zainteresowanym uzyskaniem, dzięki takiemu wyszukiwaniu, dostępu do tej strony internetowej.
Przepisy dyrektywy 95/46 należy interpretować w ten sposób, że z jednej strony, informacje dotyczące postępowania sądowego, którego przedmiotem była osoba fizyczna, oraz, w stosownych przypadkach, informacje dotyczące wyroku skazującego, który w nim zapadł, stanowią dane dotyczące „przestępstw i „wyroków skazujących” w rozumieniu art. 8 ust. 5 tej dyrektywy, a z drugiej strony, operator wyszukiwarki jest zobowiązany do uwzględnienia żądania usunięcia linków prowadzących do stron internetowych zawierających takie informacje, jeżeli informacje te dotyczą wcześniejszego etapu rozpatrywanego postępowania sądowego i nie odpowiadają już, biorąc pod uwagę przebieg tego postępowania, aktualnej sytuacji, w zakresie, w jakim, w ramach weryfikacji względów związanych z ważnym interesem publicznym, o których mowa w art. 8 ust. 4 wspomnianej dyrektywy. Stwierdzono, że w świetle wszystkich okoliczności sprawy zagwarantowane w art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej prawa podstawowe osoby, której dane dotyczą, mają charakter nadrzędny wobec praw przysługujących potencjalnie zainteresowanym internautom, które są chronione na mocy art. 11 tej karty.
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 24 września 2019 r. w sprawie o sygn. akt: C-136/17
opracował: adw. Piotr Stankiewicz